نگاه مان می کنند

وقتی چشم ها می شنوند...

شاید بتوان نکته ی کلیدی نمایشنامه ی «نگاه مان می کنند» را از همان صفحه ی اول آن بیرون کشید، جایی که مکان نمایش مشخص می شود. نغمه ثمینی، پس از برشمردن شخصیت های این نمایشنامه ی خود، در توضیح مکان آن نوشته است:
«مجموعه ی آپارتمانی واقع در مرکز شهر تهران. پنجره ی بلوک ها به هم مشرف است.»

و مسئله همین است: آدم های نمایش در جایی سکونت دارند که ناخواسته در معرض زیر و بم زندگی های یکدیگر قرار می گیرند. با همین توضیح می توان حدس زد عنوان نمایشنامه از کجا می آید و درون نمایشنامه چه ماجراهایی در جریان است. ثمینی در این نمایشنامه جهانی را به تصویر کشیده است که زندگی خصوصی در آن معنای خود را رفته رفته از دست می دهد.

ماجراهای این نمایشنامه در سه واحد از یک مجتمع مسکونی اتفاق می افتد. در واقع، نمایشنامه سه صحنه دارد و هر صحنه به یکی از این سه واحد اختصاص یافته است. آن چه این سه صحنه را به یکدیگر متصل می کند، فضایی است که آدم ها در آن از گوشه و کنار زندگی یکدیگر خبر دارند. شبکه های اجتماعی هم به این فضا دامن می زنند. ابری از شک و تردید و خیانت و دورویی بر همه چی سایه انداخته است. آدم ها نمی توانند به هم اعتماد کنند و حتی در خانه ی شخصی خود نیز امنیت خاطر ندارد.

جایی در صحنه ی اول «نازی» به «نیما» می گوید: «دارن نگامون می کنن.» نیما جواب می دهد: «هیشکی نگامون نمی کنه.» نازی کوتاه نمی آید: «این همه چشم. همه دارن نگامون می کنن.» نیما می پرسد: «کدوم همه چشم؟ اصلاً اون ور پنجره ها معلومه؟» نازی ادامه می دهد: «هیس! می شنون.» نیما باز سؤال می کند: «کیا می شنون؟»
و این بار نازی جوابی می دهد که گرچه کوتاه، اما گویای همه چیز درباره ی چنین وضعیتی است: «چشما.» «نگاه مان می کنند» چهاردهمین نمایشنامه ای است که در سری «ایران این روزها» زیر نظر محمد یعقوبی از سوی انتشارات افراز منتشر شده است. با هم پاره ای از این نمایشنامه را می خوانیم:

مانیا همین گفتین از پنجره باید یه چیزی ببینین...

ژاله نه راستش هنوز... ببخش کمی ممکنه طول بکشه. اگر اشکالی نداره، من همین جا کنار پنجره بشینم. می دونم مزاحمم... ولی اگر این همه مهم نبود.... بیش از نیم ساعت، امیدوارم البته، مزاحمت نشم...

مانیا دوربین مخفی که نیست؟!

ژاله نه! مطمئن باش.

مانیا می خواین زنگ بزنم پلیس؟

ژاله پلیس برای چی؟

مانیا اگه موضوع خطرناکیه...

ژاله خطرناک نیست...

مانیا گفتین مرگ و زندگی...

ژاله برای من مرگ و زندگیه.